Program profilaktyczny skierowany jest do kobiet w wieku od 25 do 59 lat, które w ciągu ostatnich 3 lat nie miały wykonywanego przesiewowego badania cytologicznego.
Kobiety, u których rozpoznano raka szyjki macicy lub inne schorzenia wymagające leczenia specjalistycznego kierowane są (poza programem) do leczenia specjalistycznego w warunkach ambulatoryjnych/szpitalnych lub na dalszą diagnostykę do placówek posiadających umowę z NFZ.
Celem programu jest zmniejszenie wskaźnika umieralności kobiet na raka szyjki macicy do poziomu osiągniętego w przodujących w tym zakresie krajach Unii Europejskiej oraz podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy i wprowadzenie na terenie całego kraju jednolitego modelu postępowania diagnostycznego.
W wyniku przeprowadzenia badania cytologicznego można wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym okresie. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów, każdego roku w Polsce notuje się 13 przypadków raka szyjki macicy na 100 tys. kobiet. Rozwój raka inwazyjnego poprzedza stosunkowo długi okres zamian przedrakowych. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrycie zmian przedrakowych, które pozwali na szybkie podjęcie odpowiedniego leczenia, które nie pozwoli na dalszy rozwój choroby i umożliwi całkowite wyleczenie.
Rak szyjki macicy jest szóstym, co do częstości występowania nowotworem u kobiet w Polsce – stanowi 10,7 % nowotworów u kobiet. Rocznie ok. 1700 z nich umiera z tego powodu. Dzięki badaniu cytologicznemu można wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym stadium choroby – uleczalnym. Badania naukowe dowodzą, iż 1,5 % – 2 % rozmazów cytologicznych jest nieprawidłowych i wymaga dalszej diagnostyki.
Czynnikami ryzyka warunkującymi powstawanie choroby są min.:
-
zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)
-
wiek – zachorowalność zwiększa się wraz z wiekiem, szczyt zachorowań przypada pomiędzy 45 a 55 r.ż.
-
wczesne rozpoczęcie życia seksualnego
-
duża liczba partnerów seksualnych
-
duża liczba odbytych porodów
-
niski status społeczny i ekonomiczny
-
palenie papierosów
-
stwierdzona wcześniej zmiana patologiczna w badaniu cytologicznym
Porada na etapie podstawowym obejmuje: przeprowadzenie wywiadu, wypełnienie ankiety, pobranie materiału do badania cytologicznego, edukację w zakresie profilaktyki nowotworu szyjki macicy, wysłanie pobranego materiału wraz z wypełnioną ankietą do pracowni diagnostycznej.
Jeśli wynik jest prawidłowy, lekarz ginekolog zaleca ponowne badanie profilaktyczne po upływie 3 lat lub – w uzasadnionych przypadkach (w szczególności kobiety zakażonym wirusem HIV, przyjmujące leki immunosupresyjne i zakażone HPV – typem wysokiego ryzyka) – po upływie 12 miesięcy.
W przypadku stwierdzenia zmian o charakterze dysplastycznym, w celu weryfikacji wstępnego rozpoznania, lekarz ginekolog kieruje uczestniczkę do etapu pogłębionej diagnostyki, gdzie wykonywane jest badanie kolposkopowe lub badanie kolposkopowe z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego. Po ustaleniu ostatecznego rozpoznania uczestniczka programu zostaje skierowana na leczenie, bądź otrzymuje informację na temat terminu wykonania kolejnego badania cytologicznego – za 3 lata lub w uzasadnionych przypadkach po upływie 1 roku.
Z bezpłatnej cytologii w ramach programu można skorzystać w każdej poradni ginekologicznej mającej podpisaną umowę z NFZ na porady położniczo-ginekologiczne.
Pobranie może stanowić jedyny cel wizyty w poradni i być wykonane przez lekarza, jak również przez położną posiadającą odpowiedni certyfikat umiejętności w zakresie pobierania wymazów cytologicznych nadany przez Centralny Ośrodek Koordynujący Program Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy.
Do ginekologa nie trzeba mieć skierowania.
Rejestracja telefoniczna od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 14:00 pod numerem telefonu 52/ 33 24 448 – Poradnia Ginekologiczno-Położnicza, Miejsko-Gminna Przychodnia w Świeciu.
Dyrektor
Miejsko-Gminnej Przychodni w Świeciu
Lek. med. Beata Sternal-Wolańczyk
